Ανοικτή Πρόσβαση είναι η ελεύθερη, άμεση, διαρκής και απαλλαγμένη από τέλη και τους περισσότερους περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό ακαδημαϊκό και επιστημονικό περιεχόμενο. Οι αναγνώστες μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα το διαθέσιμο υλικό για ερευνητικούς, εκπαιδευτικούς και άλλους σκοπούς. Η Ανοικτή Πρόσβαση βελτιώνει την ποιότητα της έρευνας, επιταχύνει την επιστημονική πρόοδο και ενισχύει την καινοτομία.

 

Η αλλαγή στον τρόπο διεξαγωγής της έρευνας, ως αποτέλεσμα των εξελίξεων στους τομείς της Ανοικτής Πρόσβασης και του Ανοικτού Λογισμικού, οδήγησε με τη σειρά της στην ανάδειξη ενός νέου όρου, αυτού της Ανοικτής Επιστήμης.

 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ορίζει την Ανοικτή Επιστήμη ως τη συνεχή εξέλιξη του τρόπου διεξαγωγής της έρευνας και οργάνωσης της επιστήμης. Η Ανοικτή Επιστήμη επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται η έρευνα, συνεργάζονται οι ερευνητές, διαμοιράζεται η γνώση και οργανώνεται η επιστήμη. Με άλλα λόγια επηρεάζει ολόκληρο τον κύκλο της έρευνας, από τη σύλληψη της ερευνητικής ιδέας μέχρι το στάδιο της δημοσίευσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων και τον τρόπο με τον οποίο ο κύκλος αυτός οργανώνεται.

 

Η Ανοικτή Πρόσβαση στις δημοσιεύσεις και πιο πρόσφατα η Ανοικτή Πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα αποτελούν τις πτυχές εκείνες της Ανοικτής Επιστήμης που είναι περισσότερο γνωστές. Εξίσου σημαντικές πτυχές της Ανοικτής Επιστήμης είναι επίσης οι ανοικτοί μηχανισμοί χρηματοδότησης (πλατφόρμες crowdsourcing κα), η επιστήμη των πολιτών, οι e-υποδομές (αποθετήρια, ψηφιακές βιβλιοθήκες κτλ), οι μηχανισμοί ανοικτής αξιολόγησης (open peer review) από τόσο η ταυτότητα του αξιολογητή όσο και του συγγραφέα είναι γνωστές, η ανάπτυξη και χρήση νέων δεικτών απήχησης (altmetrics).